To κείμενο που ακολουθεί προέρχεται από το μπλογκ της Ιφιγένειας Πανέτσου και εκφράζει τις προσωπικές της πεποιθήσεις. Έχοντας διδάξει αρκετά χρόνια στα δημόσια σχολεία και έχοντας την τύχη να δουλέψω φέτος σε Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας, διαπιστώνω ότι συχνά το σχολείο μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός καταστροφής της προσωπικής αξίας ενός ανθρώπου (βέβαια, μπορεί να ισχύει και το αντίθετο σε ορισμένες περιπτώσεις). Ένας όμως από τους λόγους της σχολικής αποτυχίας και το ότι οι ενήλικες μαθητές που έχω φέτος παράτησαν το σχολείο τους, όταν ήταν παιδιά, είναι ότι ένιωθαν παραγκωνισμένοι, ανεπιθύμητοι, παρεξηγημένοι, τιμωρημένοι και παραμελημένοι από τους δασκάλους τους, τους καθηγητές τους και το όλο σχολικό περιβάλλον...
Το σύγχρονο Ελληνικό σχολείο- ιδιωτικό και δημόσιο- είναι ένας σοβαρός μηχανισμός καταστροφής της προσωπικής αξίας του κάθε ανθρώπου και της φυσικής του παρόρμησης για μάθηση, για συνεργασία, για συμμετοχή σε ομάδες. Καταστρέφει το ομαδικό πνεύμα, την δυνατότητα για συνεργασία και αλληλεγγύη. Διδάσκει ότι μόνο ο πρώτος έχει αξία. Πρέπει να είσαι πρώτος και να δουλεύεις μόνος.
Αν βγεις στον πηγαιμό για τις σπουδές, να εύχεσαι να σώσεις την αυτοεκτίμηση σου.
Διαβάζοντας τις θεωρίες για τον τρόπο που μαθαίνει ο άνθρωπος, τις θεωρίες για τα στάδια ανάπτυξης του ανθρώπου, τις ανάγκες του και τις δυνατότητες του σε κάθε στάδιο, μαθαίνεις ότι ο άνθρωπος μαθαίνει μέσω της μίμησης και μέσω του βιώματος. Επίσης μαθαίνεις, ότι η επίκριση και ο φόβος κάνουν τον άνθρωπο να μην μπορεί να μάθει. Αυτές είναι γνώσεις που παίρνουν όλοι όσοι γίνονται εκπαιδευτικοί, δάσκαλοι ή καθηγητές. Και τότε έρχεται μια προφανής απορία “Γιατί το εκπαιδευτικό σύστημα, δεν ακολουθεί αυτούς τους κανόνες”.
Φανταστείτε να έπρεπε τα παιδιά να μάθουν ποδήλατο στο σχολείο. Θα έπρεπε πρώτα να μάθουν όλους τους νόμους της φυσικής απέξω και την ιστορία του ποδηλάτου και ίσως ποτέ να μην ανέβαιναν σ ένα πραγματικό ποδήλατο.
Η σοβαροφάνεια που διέπει όλο το σύστημα διδασκαλίας, εξυπηρετεί πρωτίστως την ανάγκη της εκπαιδευτικής κοινότητας – μέσα κι έξω από τις αίθουσες, πίσω από τις κλειστές πόρτες των υπουργείων- να υπερασπιστεί την σπουδαιότητα της και καθησυχάζει την αγωνία της για την διατήρηση του ελέγχου.
Αλλιώς πώς να εξηγηθεί όλη αυτή η περιττή ανοησία γύρω από βασικές γνώσεις, οι οποίες αν δίνονταν στα παιδιά μ έναν απλό και βιωματικό τρόπο θα τα μάθαιναν όλα αμέσως.
Το σύγχρονο Ελληνικό σχολείο- ιδιωτικό και δημόσιο- είναι ένας σοβαρός μηχανισμός καταστροφής της προσωπικής αξίας του κάθε ανθρώπου και της φυσικής του παρόρμησης για μάθηση, για συνεργασία, για συμμετοχή σε ομάδες. Καταστρέφει το ομαδικό πνεύμα, την δυνατότητα για συνεργασία και αλληλεγγύη. Διδάσκει ότι μόνο ο πρώτος έχει αξία. Πρέπει να είσαι πρώτος και να δουλεύεις μόνος.
Δημιουργεί ένα τεχνητό σύστημα εμποδίων στην διαδικασία της μάθησης, ώστε να πείσει τους ανθρώπους- πολλές φορές αμετάκλητα- ότι η γνώση είναι δύσκολο ν αποκτηθεί. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να γράψουν ένα απλό γράμμα γιατί κάποτε στο σχολείο τους είπαν ότι είναι ανίκανοι να το κάνουν. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να διαβάσουν τίποτα, γιατί αυτό τους φέρνει σ επαφή με την τραυματική εμπειρία της μη κατανόησης, που βίωσαν στο σχολείο, από λάθος αντιμετώπιση.
Δίνονται στα παιδιά βιβλία που έχουν γραφτεί για να τα διαβάσουν αυτοί που ήδη γνωρίζουν το αντικείμενο, δηλαδή είναι γραμμένα ως περίληψη που σημαίνει ότι για να το κατανοήσεις προϋποθέτει ότι γνωρίζεις ήδη το αντικείμενο με λεπτομέρειες. Ζητείται από τα παιδιά να μαθαίνουν απ έξω την ύλη. Για να μπορούν οι διορθωτές να διορθώνουν με τυφλοσούρτη.
Μερικές φορές σκέπτομαι ότι αυτό ίσως αποτελεί και μια βαθιά πεποίθηση των ίδιων των εκπαιδευτικών. Πιθανά και οι ίδιοι είναι άνθρωποι που φέρουν ένα τέτοιο τραύμα και κάνουν ό,τι είναι δυνατό ν αποδείξουν ότι τα κατάφεραν με την δοκιμασία που λέγεται εκπαίδευση και τώρα περιμένουν στην γωνία να κατακεραυνώσουν όλους αυτούς που δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα με το τέρας της βαρετής ύλης και της απαρχαιωμένης διδακτικής πρακτικής.
Πηγή: Ιφιγένεια Πανέτσου
